کتاب «واروژان» منتشر شد.
.
حسین عصاران، مؤلف این کتاب، ایده شکلدهی به این کتاب را به سالها قبل مرتبط دانست و گفت: طبعاً برای من، بهعنوان یک محقق موسیقی، مسئله حضور و تأثیرگذاری واروژان بر روندِ موسیقی ایران، چه در عرصهی موسیقی باکلام و چه انواع موسیقیهای بیکلام جدی بوده است؛ اما بهطور اخص انجام و به سرانجام رساندنِ آن از میانه کار ِ کتاب قبلیام، «باران عشق» که شامل گفتگو با ناصر چشمآذر بود، جدیتر شد. در واقع در میان واکاویهای تحقیقی و گفتگوهای آن کتاب، بیش از پیش بهضرورت پرداخت به زندگی این آهنگساز واقف شدم. نشانه این ضرورت هم این است که تحقیقات اولیه درباره واروژان در همان مراحل آمادهسازی کتاب «باران عشق» آغاز شد. دانستههایِ کلی من به نسبت اطلاعات بسیار محدود موجود تا آن لحظه در مورد این هنرمند، کم نبود، اما مسئله مهم این بود که کلیت همین اطلاعات موجود، بسیار مغشوش، بیسند و حتی بیپشتوانه مینمود.
این محقق موسیقی درباره مراحل شکلگیری کتاب «واروژان» اضافه کرد: «کار تحقیق درباره این کتاب با تهیه لیستی کامل از همه هنرمندان و هنرورزانی که به نحوی در ارتباط کاری با واروژان بودهاند آغاز شد. در این راه، پیدا کردن و ارتباط برقرار کردن با همه آنها، قسمت مشکل کار بود که به لطف همین گروه هنرمندان و هنرورزان گرامی، این مسئله محقق شد. از این منظر در این کتاب، بالغ بر پنجاه گفتگوی اختصاصی صورت گرفته که بر اساس این گفتگوها، قسمتی از زندگیِ در سایه ماندة واروژان رونمایی شد. به موازات این روند، دیگر منابع تحقیقاتی، همچون مجلات هنری و حتی سرگرمکنندة دهههای سی و چهل و پنجاه، آرشیوها، معدود برنامههای رادیویی و تلویزیونی در دسترس، فیلمهای سینمایی و… نیز بررسی شد تا جایی که خودم برای شروع تألیف کتاب قانع شدم.
البته فارغ از همه این موارد که برآورندة متن اصلی کتاب شد، برای گردآوری بخشهای دیگری چون اسناد، عکسها و مواردی از این دست پیگیریهای بسیاری هم انجام دادم. بهعنوان یکی از این دستآوردها، میتوانم به یافتِ قریب به سی عکس ناب و نادیده از واروژان در لحظات ضبط موسیقی در استودیو «الکوردوبس» اشاره کنم که توسط هنرمند گرامی، کامران شیردل، به این کتاب هدیه شد. نمونة دیگر هم تدوین جدول کاملی از آثار واروژان در زمینه ترانه و موسیقی متن است که از این منظر اتفاق جالب توجهی در زمینه جمعآوری آثار یک هنرمند به حساب میآید.»
عصاران در مورد موانع موجود در راه تألیف چنین متون تحقیقاتی گفت: «بزرگترین مشکل، نبود آرشیو و بایگانی دقیق و منضبطی از آثار هنرمندان است که عملاً امکان تحقیق جامع و کامل را از محقق سلب میکند. حال آنچه این کمبودها را تشدید میکند، محبوس شدن بسیاری از همین اطلاعات و دادههای خام در بایگانیهای رسمی بهخصوص رادیو و تلویزیون است که بالقوه میتواند مبنای مناسبی برای تحلیلهای آتی باشد. حال اینکه کمترین انتظار این است که امکان دسترسی بیدغدغه، دستکم برای منِ محقق که با صرف وقت بسیار و صرفاً بر اساس علاقه شخصی، پیگیر انجام این قبیل امور شدهام، مهیا باشد.»
کتاب «واروژان» در 27 فصل، 360 صفحه و با طرح جلدی بر مبنای پرترهای اثر فرشید مثقالی از چهره واروژان که بهطور اختصاصی برای این کتاب ترسیمشده است، هماکنون در کتابفروشیهای سراسر کشور قابل تهیه است.