«زمستان است…»

۱۳۸۲: اجرای کنسرت «هم‌نوا با بم» به یاد آسیب‌دیدگان زلزله‌ی بم
«سده‌ی سنگ و الماس» (ضمیمه‌ی روزنامه‌ی «همشهری»)
۲۹ دی ۱۳۹۹
حسین عصاران

زمستان ۱۳۸۲ و چند روز پس از زلزله‌ی بم بود که گروه محمد رضا شجریان، حسین علیزاده، کیهان کلهر و همایون شجریان کنسرت هم‌نوا با بم را به یاد هم‌وطنان بمی و به قصد اهدای درآمدِ آن به پویش ملیِ بازسازی بم اجرا کردند.
گذشته از مبنای انسانی این اقدام و جلوداری این گروه در اجرای نقش اجتماعی مورد انتظار از ایشان، این کنسرت را می‌توان پرجلوه‌ترین اجرای این گروه دانست که از اواخر دهه‌ی هفتاد چند اجرا و آلبوم به یادماندنی را در کنار هم به سرانجام رسانده بودند.
شجریان پس از اتمام همکاری‌هایش با پرویز مشکاتیان و از پی آن گروه آوا و گذر از چند همکاری با آهنگسازان و نوازندگان مختلف، در سال ۱۳۷۹ با دعوت از حسین علیزاده، کیهان کلهر و همایون شجریان برای ساخت و اجرای کارهای تازه، فصل درخشانی را در کارنامه هنری خود و دیگر اعضای گروه گشود؛
آلبوم بی تو به سر نمی شود، زمستان است (برگرفته از کنسرت سال ۱۳۷۹ در کالیفرنیا)، فریاد (برگرفته از کنسرت سال ۱۳۸۱ در کالیفرنیا) و ساز خاموش و سرود مهر (هر دو برگرفته از کنسرت وزارت کشور در سال ۱۳۸۴) در کنار انتشار نسخه DVD کنسرت هم‌نوا با بم یادگاری‌های این همکاری ۵ ساله برای علاقمندان موسیقی ایرانی محسوب می شود.
فضای تازه‌ی حاصل از این هم‌نشینی، در کنار ذهن نوجوی اعضای این جمع، ساخته‌های برآمده از این همکاری را از سطح تجربه‌های پیشین هر کدامشان جدا کرد که ساخت چند تصنیف بر مبنای اشعار اخوان ثالث و فریدون مشیری پرجلوه‌ترین این تجربه‌های تازه به شمار می‌رود. فارغ از کیفیت آمیختگی و تناسب جهان این اشعار با موسیقی پرداخت شده برای آن‌ها، خود این رویکرد تازه را می‌توان نشانه‌ای بر‌ تمایل این جمع به نوکاری در فضای موسیقی کلاسیک ایرانی در نظر گرفت.
با اتمام همکاری های این چهار نام معتبر در سال ۱۳۸۴، هر کدام از آنها راهی تازه برای ادامه فعالیت‌های خود انتخاب کردند؛ محمدرضا شجریان بیشتر به همکاری با گروه شهناز و اجرای کنسرت در خارج از کشور و ابداع و معرفی چند ساز تازه متمرکز شد، همایون شجریان راه خوانندگی را پیش گرفت و حسین علیزاده و کیهان کلهر هم بیش از پیش به گسترش جهان نوازندگی‌شان در عرصه کنسرت‌ها متمایل شدند.