واروژان، نام کتابی است تألیف حسین عصاران از انتشارات رشدیه در سیصد و شصت و چهار صفحه که در سال 1396 به بازار کتاب آمده و علاقه مندان به موسیقی پاپ و مردان پیشرو در این عرصه را حقیقتاً غافلگیر کرده است؛ چرا که نظیر این‌گونه کارها فارغ از جهتگیری‌های موجود در جامعه ما بسیار کم و جسته و گریخته ذهن دوستداران را به چالش می‌کشد.
این کتاب سعی کرده است تا آنجا که ممکن است دور از جنجال‌ها نظر همکاران، دوستان و اعضای خانواده واروژ را درباره او منعکس کند و از خلال این تصاویر به بنیانگذاری آرانژمان و تنظیم ملودی‌هایی می‌پردازد که آغازگر سبک نوینی از نغمه‌پردازی در زمینه موسیقی مردم‌پسند در ایران اواخر دهه چهل و دهه پنجاه خورشیدی شد. علاوه بر این میراث واروژان در ساخت موسیقی فیلم و تنظیم قطعات موسیقی نواحی ایران هم مورد توجه قرار گرفته است. تلفیق ترانه و نوا از دید واروژان هم موضوع دیگری بوده است که در این کتاب بر آن تأکید شده و توانایی‌های واروژان در چفت کردن ملودی و شعر را به خوبی تجزیه و تحلیل کرده است.

گهگاه شاهد برخی تناقض‌ها در توضیح برخی مطالب هستیم؛ برای مثال می‌توان به تفاوت نظرات درباره نقش اسپانسرها در تهیه ساز برای تنظیم‌کنندگان و آهنگسازان یا عدم تأثیر آنها و همچنین تأثیر تنظیم و هارمونیزاسیون واروژ در شکل‌گیری نهایی برخی آثار ماندگار موسیقی مردم‌پسند دهه پنجاه و توجه مردم نسبت به آنها اشاره کرد که برآمده از تفاوت نظرات و اعتقادات و برداشت افرادی است که در مصاحبه‌ها یاریگر نویسنده در تهیه این روایت بوده‌اند.
نویسنده به سهم خود کوشیده وارد هیچ نوع جنجالی که روایت زندگی و آثار واروژ را مخدوش کند نشود. بالطبع ممکن است روایت‌های دیگری هم از برخی نکات زندگی و آثار واروژان وجود داشته باشد، اما این کتاب در ارائه تصویری از زندگی و آثار واروژان که مخاطب را به سوی اطلاعات تکمیلی و جزئیات بیشتر با تفاوت‌های روایی ممکن راهنمایی کند، موفق بوده است. این کتاب گامی ارزنده است در راهی ناهموار و ناپیموده در کشور ما برای معرفی آثار کمتر شناخته شده بزرگان عرصه موسیقی و پیشروان نوخواهی و نوگرایی و نقد عاری از شائبه‌های شخصی عاشقانی که سرمایه تجربه و احساس ناب شخصی خود را توأم با دانش زندگینامه‌نویسی نقد این راه ناهموار و پر پیچ و خم می‌کنند تا بشناسانند به آنان که تشنه نواندیشی و نوخواهی‌اند چگونگی پیمودن این راه را.
درباره نویسنده هم باید بیفزاییم که این دومین تلاش او در شناسایی چهره‌های پیشرو در موسیقی پاپ و الکترونیک از میان غبار فراموشی در جامعه‌ای است که زود دل می‌بندد و زود فراموش می‌کند.
نخستین کتاب او در بردارنده تلاشی برای روایت زندگی و آثار «ناصر چشم آذر» آهنگساز و تنظیم‌کننده مشهور سال‌های دور و دیر موسیقی این سرزمین است. این دو تلاش نشان موقع‌شناسی نویسنده در ثبت و ضبط آثاری است که اگر در به خاطر سپردنشان درنگ شود، راه فراموشی می‌پیمایند و دیگر تنها باید به یادی گذرا از آنها اکتفا کرد که شنیده‌ایم روزی چنین آثاری در جهان ترنم می‌شده‌اند.
ما به سهم خود با وجود همه کاستی‌ها و محدودیت‌های احتمالی این اقدام سترگ نویسنده و همه دوستدارانی را که گام در راه ثبت آثار گذشتگان این مرز و بوم می‌نهند با امید به آفرینش آثار ماندگار در آینده‌های دور و نزدیک این فرهنگ با شکوه ارج می‌نهیم.