پرویزآنلاین

۱۳۲۳: فكاهی‌خوانی‌های پرويز خطيبی در راديو
«سده‌ی سنگ و الماس» (ضمیمه‌ی روزنامه‌ی «همشهری»)
۱۸ شهریور ۱۳۹۹
حسین عصاران

در سال ساخت سرود-ترانه‌ی ای ایران، برای اولین بار فکاهی‌خوانی‌های پرویز خطیبی نیز از رادیو پخش شد. ترانه‌های فکاهی -که از منظر مضمون کلام و زبانِ بیان، می‌توانند در کنار پیش‌پرده‌خوانی‌ها، ذیل عنوان ترانه‌های عامیانه قرار گیرند- پیش از این، چه در قالب کارهای جواد بدیع‌زاده و چه در قالب اجرای قطعات آوازیِ میان تعویض دکور دو پرده‌ی نمایش (پیش‌پرده‌خوانی) در بین عموم معروفیت و محبوبیت پیدا کرده بود.
اما این قالب با کلام‌پردازی‌های پرویز خطیبی و اجرای حمید قنبری، مرتضی احمدی، مجید محسنی و عزت‌الله انتظامی در طول دهه‌های مختلف، جایگاهی فراتر از یک گونه از ترانه پیدا کرد و بسته به دیدگاه کلام‌پرداز،‌ به ابزار و رسانه‌ای برای بازتاب اتفاقات سیاسی و اجتماعی روز – ولو در حد گوشه و کنایه و ریشخند- بدل شد.
جالب اینکه ترانه‌های فکاهی پرویز خطیبی در بهترین ساعت هفته (ظهر جمعه؛ از ۱:۱۵ تا ۱:۳۰ ظهر) به صورت زنده و بدون بررسی و بازبینی مضامین ترانه‌ها اجرا می‌شد. به گفته‌ی خود خطیبی «اکثر اوقات تا ساعت ۱۱ و حتی ۱۲ از شعر و آهنگ خبری نبود… من آهنگی [از آهنگ‌های روز] را در نظر می‌گرفتم، اعضای ارکستر آهنگ را با قنبری تمرین می‌کردند تا بالاخره شعر آماده می‌شد…»

پیشنهاد مطالعه: کتاب «پرویز خطیبی- خاطراتی از هنرمندان»
به کوشش فیروزه خطیبی، نشر«معین»، ۱۳۸۰