آمد نوبهار
۱۳۲۴: اركستر ويژهی مهدی خالدی در راديو
هنگامی که در سال ۱۳۲۴ رادیو ایران به مهدی خالدی ساختِ چند ترانهی تازه را برای اجرا با صدای دلکش، پیشنهاد داد، او که به تازگی از سفر هندوستان (به منظور ضبط چند ترانه روی صفحهی گرام) بازگشته بود، موافقت خود را منوط به راهاندازی یک ارکستر مستقل به نام خود کرد.
با موافقت رادیو با این پیشنهاد و اختصاص ارکستر شمارهی ۲ به مهدی خالدی و نوازندگان موردنظرش، مجموعهای از محبوبترین ترانهها با آهنگسازی او، کلامپردازیهای شاعران نوجویی چون نواب صفا، رهی معیری، معینی کرمانشاهی و اجرا، با صدای دلکش شکل گرفت. ترانههایی که میتوان آنها را سرآغازی بر فرم ترانهسازی تازه – که در زمان خود جوانپسندانه هم محسوب میشدند – دانست.
به گفتهی خود خالدی: «همینجوری برنامهها یک روند اجرا میشد… یک حالت رکودی در خود حس کردم که اگر من همین این جوری بخواهم جلو بروم دیگر از صبا که بالاتر نخواهم رفت …گفتم بیایم این همه را بگذارمش کنار …ترانههایی بسازم با بند بند شعر به جای پیشدرآمدهای قدیمی… من اصلاً با آواز موافق نبودم، چون مردم به اندازهی کافی آواز شنیده بودند…»
از این مقطع تا اوایل دههی سی را باید دوران ستارهگی مهدی خالدی و دلکش در عرصهی ترانهی فارسی دانست که تأثیر آثار ماندگارشان را میتوان در کیفیت ساخت و پرداخت آهنگهای همایون خرم، علی تجویدی، پرویز یاحقی و بدیعی و… ردگیری کرد.
پیشنهاد مطالعه: «گفتگو با مهدی خالدی»
مجلهی «کلک»، شمارهی ۳۱، مهرماه ۱۳۷۱