فصل نوین ترانه

۱۳۴۹: هنر غیردولتی، استودیو طنین، ترانه و فصل نوینِ آن
«سده‌ی سنگ و الماس» (ضمیمه‌ی روزنامه‌ی «همشهری»)
۱۴ آبان ۱۳۹۹
حسین عصاران

سال ۱۳۴۹ موسم گل دادن ترانه در فصلِ نوین‌اش است؛ پس از شکل‌گیری استودیو طنین – به عنوان اولین استودیوی خصوصی مستقل از رادیو -در اواسط دهه ۴۰، خیلی زود، آنجا به محل هم‌نشینی صاحبان سلیقه‌های متفاوت در عرصه موسیقی و کلامِ ترانه تبدیل شد؛
پرویز اتابکی، تورج نگهبان، بابک افشار، اسفندیار منفردزاده، واروژان، شهیار قنبری و در مراتب بعدی پرویز مقصدی، ایرج جنتی‌عطایی و آندرانیک.جدا از ضرورت
در نظر گرفتن فضای متأثر از جریانات هنری دهه‌ی ۶۰ میلادی در ایرانِ آن روزگار، در نگاهی اولیه و مقدماتی، خودِ این هم‌نشینی را هم می‌توان زمینه‌ساز تجربه‌ورزی‌های متفاوت و نو در ترانه فارسی دانست.
کارهای پیشین پرویز مقصدی و پرویز وکیلی در کنار ترانه‌هایی چون سوگند، ستاره آی ستاره، گل سرخ و قصه‌ی وفا، در نهایت در سال ۱۳۴۹ و با ترانه‌های مهمی چون جمعه، رضا موتوری، قصه‌ی دو ماهی و…، مطلعِ جریانی شد که اینک به نام فصل نوین ترانه از آن یاد می‌شود. فصلی که یکی از خوش‌نمودترینِ نمونه‌ها، در عرصه نوگرایی هنر معاصر است و از این نظر، ظرفیت تحلیل، واکاوی، پژوهش و انجام مطالعات فرهنگی متنوع را در خود پنهان دارد.
افزون بر این خاستگاه بیشترِ ترانه‌های متفاوت نیم‌قرن بعد از این دوره را هم می‌توان در همان بینش و جهان هنری و فکری آن مقطع خاص از تاریخ «ترانه» ردگیری کرد.

پیشنهاد مطالعه: کتاب «واروژان»
به کوشش حسین عصاران، ناشر: نگاه، ۱۳۹۶