«نوار بهتر، ضبط برتر»

۱۳۵۵: شکل‌گیری سه موسسه‌‌ی انتشاراتی ترانه
«سده‌ی سنگ و الماس» (ضمیمه‌ی روزنامه‌ی «همشهری»)
۲۸ آبان ۱۳۹۹
حسین عصاران

هرچند که تغییر شکل و قالب انتشار آثار شنیداری از صفحه‌ی گرام به کاست، به درآمیختگی مناسبات حرفه‌ای این عرصه انجامید، اما سویه‌های مثبت این اتفاق از اواسط سال ۱۳۵۵ رخنمون شد؛ آنجا که متناسب با امکانات کاست، مؤسساتی با ایده‌های تازه و سلیقه‌های نو، به کار جمع‌آوری، تدوین و انتشار گذشته موسیقی و ترانه و از آن مهم‌تر، تهیه‌ی ترانه‌ها و مجموعه‌های تازه پرداختند.
در یک بازبینی و قضاوت تاریخی، شراکت سه صاحب کمپانی‌ تاپ‌تِن با خسرو لاوی (صاحب کمپانی استریو دیسکو) و تشکیل کمپانی آونگ را مهم‌ترین اتفاق این زمینه دانست.
به پشتوانه‌ی ایده‌های نو و علاقه‌مندی و پیگیری مدیر این کمپانی، یعنی وارطان آوانسیان، خیلی زود کارِ جمع‌آوری مجموعه‌ای از ترانه‌های پیشین کارنامه‌ی معروف‌ترین خوانندگان روز، به انحصار تهیه‌کنندگی و نشر اختصاصی کارهای تازه آن‌ها نیز منجر شد تا به پشتوانه همراهی‌های او با کلام‌پردازان، آهنگسازان و خوانندگان، مجموعه‌ای از بهترین و خاطره‌انگیزترین ترانه‌های تاریخ ترانه، تولید و در قالب نوار کاست منتشر شود. (نگاهی به‌ نام ترانه‌هایی که برای اولین بار در مجموعه هفده‌گانه رنگارنگ این موسسه منتشرشده‌اند، مؤید این نظر است.)
کمتر از یک سال پس از راه‌اندازی آونگ، کمپانی C.B.S نیز به عنوان شعبه‌ای از موسسه‌ی نامدار آمریکایی و با شراکت و حمایت مهدی بوشهری (شوهر اشرف پهلوی) در تهران آغاز به کار کرد. این موسسه که به خاطر یکه‌تازی آونگ از شانس همکاری با بیشتر خوانندگان معروف روز بی‌بهره بود، با به میان آوردن ایده‌ی حق شراکت کلام‌پردازان و آهنگسازها در فروش کارها، توانست راه‌های تازه‌ای را در این عرصه بازگشاید.
همچنان که به پشتوانه‌ی واردات به‌روزترین تجهیزات فنی در عرصه تدوین و تکثیر کاست (مهم‌تر از همه امکان برش توپی نوار برای مدت زمان خاص هر کاست) برای اولین بار به عبارت آلبوم، به معنای دقیق آن جلوه داد که آلبوم‌های گلایه‌ها و دل‌مشغولی‌ها از نمونه‌های خاطره‌انگیز همین رویکرد محسوب می‌شوند.
در این میان کمپانی جهان موزیک هم ضلع سوم مثلث کمپانی‌های نوپای این مقطع شد که به دلیل بی‌بهرگی از ایده‌های نو، به نسبت دو ضلع دیگر کوچک‌تر و کم‌رمق‌تر باقی ماند.