موسیقی مجاز

۱۳۶۱: ساز و کار اداری برای «موسیقی مجاز»
«سده‌ی سنگ و الماس» (ضمیمه‌ی روزنامه‌ی «همشهری»)
۱۶ آذر ۱۳۹۹
حسین عصاران

پس از فراز و نشیب‌های پیشین و اجماع در زمینه‌‌ی استفاده از موسیقی به شرطِ کنترل آن، مدیران فرهنگی نیز پیگیر سامان‌دهی به ابزارهای کنترلی موردنظرشان شدند. سویه‌ی  ایجابی این اقدامات، ساختارسازی اداری برای اجرا و عرضه‌ی موسیقی بود که با شکل‌گیری واحد سرود و آهنگ‌های انقلابی در وزارت ارشاد اسلامی عملی شد.
از این پس بود که تمامی کارهای مورد درخواست برای انتشار، در این واحد، ارزیابی و سپس با صدور مجوزهای اداری برای محتوا و طرح جلد آن، امکان انتشار قانونی پیدا ‌می‌کردند. (عدم صدور مجوز انتشار آلبوم موسیقی متن فیلم از فریاد تا ترور با صدای فریدون فروغی، یک نمونه از اولین تصمیمات این واحد بود که به ضبط دوباره ترانه‌ی یار دبستانی من با صدای جمشید جم منتهی شد.)
در مقابل، مهم‌ترین راهکار سلبی برای کنترل بازار موسیقی، واسپاری مدیریت تسهیم نوارهای خام وارداتی به وزارت ارشاد بود.
در چنین فضایی با رشد تصاعدی و نفوذ تولیدات لس‌آنجلسی، شبکه‌های مخفی تکثیر نوارهای غیرمجاز هم به فکر استفاده از سهم نوار خامِ مؤسسات صاحب مجوز افتادند که خاطرات تکثیر ترانه‌های لس‌آنجلسی روی کاست‌های دارای مجوز یادگار همین دوران است.
آن روزها دستگاه‌های ضبط و پخش – معروف شده به دو کاسته – محبوب‌ترین و الزامی‌ترین تجهیز برای علاقه‌مندان موسیقی به حساب می‌آمد، همچنان که برخوردهای منکراتی و کیفری به خاطر داشتن، فروش و یا تکثیر نوارهای بی‌مجوز هم از تبعات این علاقمندی بود.