برای از تشنگی نمردن

۱۳۶۵: پابرجایی خطوط قرمز موسیقی
«سده‌ی سنگ و الماس» (ضمیمه‌ی روزنامه‌ی «همشهری»)
۲۲ آذر ۱۳۹۹
حسین عصاران

پس از فراز و نشیب‌های سال‌های اولیه‌ی پس از انقلاب در زمینه‌ی حدود استفاده از موسیقی، معیارهای نسبی تعریف موسیقی غیر غنائی و مجاز نیز مشخص شد؛ اما هم‌اینک و در مرور تاریخیِ آن دوران، می‌توان به نشانه‌های عبور از خطوط قرمزِ محدوده‌ی بسته و کم جاذبه‌ی موسیقی از جانب برخی از نهادهای رسمی عرصه‌ی فرهنگ – به ویژه صدا و سیما – دست یافت.
پس از سه دهه، باور این نکته سخت می‌نماید که در سال ۱۳۶۵ ساخت موسیقی گوش‌آشنای تیتراژ برنامه‌ی رادیویی خانه و خانواده توسط ناصر چشم‌آذر،  یک چهارچوب شکنیِ اداری برای تهیه‌کنند‌ه آن برنامه قلمداد شده است.
هر چند که بنا به استقبال صورت گرفته از این کار، این روند در زمستان ۱۳۶۶ و با دعوت مدیران رادیو از این آهنگساز ادامه یافت، اما کمتر از سه ماه بعد و پس از ساخت چند قطعه موسیقایی بی‌کلام، پرونده تداوم آن، به دلیل همان ضوابط محدود بسته شد.
اما شاید مهم‌ترین نمونه از این دست اتفاقات، مربوط به سال ۱۳۶۷ و پخش تلویزیونی اجراهای ارکستر سمفونیک صدا و سیما» در تالار وحدت باشد که تصاویر خاطره‌انگیز اجرای ارکسترال قطعات سازش هرگز، آب زنید راه را و ای ساربان آهسته را به رهبری نادر مرتضی‌پور و خوانندگی مهرداد کاظمی و سیامک علیقلی یادواره‌ی همان اجراها است.
اما این رویکرد تازه نیز خیلی زود و به واسطه‌ی مخالفت با نمایش ساز از جانب مدیران فرهنگی ممنوع اعلام شد.
هرآنچه بود، نشانه‌ها و تمایلات عبور از چهارچوبِ تنگِ وضع شده در حال بروز بود…

پیشنهاد مطالعه‌: کتاب «باران عشق» (گفتگو با ناصر چشم‌آذر)
نویسنده: حسین عصاران، ناشر: نظام‌اللملک، ۱۳۹۴