«مگر در نهر تنهایی چه می‌شویند؟»

۱۳۷۴: انتشار آلبوم «صدای پای آب» و استقبال عمومی از آن
«سده‌ی سنگ و الماس» (ضمیمه‌ی روزنامه‌ی «همشهری»)
۱۰ دی ۱۳۹۹
حسین عصاران

استقبال گسترده‌ی قشر جوان و حتی نوجوان از انتشار آلبوم صدای پای آب را می‌توان در راستای پسندهایِ تازه‌ی جامعه‌ی رو به تغییر اواسط دهه‌ی هفتاد بررسی کرد؛ یکی از این خوش‌آیندها شعف و ذوق‌زدگی اهالی فرهنگ از کشف جهان شعر سهراب سپهری بود که پس از سرخوردگیِ سال‌ها وفاداری به هنر متعهد، این بار جهانِ متفاوتِ شعرهایش- با آمیزه‌ای از عرفان و در خودبودگی و طبیعت‌گرایی- آرامش موردنیازشان را برآورده می‌کرد و چه بسا که مرهمی هم بر گسست‌هایشان می‌گذاشت.
همچنان که نهادهای رسمیِ عرصه‌ی فرهنگ نیز به واسطه‌ی همین بی‌نظری شعر سهراب به اتفاقات اجتماعی و سیاسی، مانعی بر این استقبال ایجاد نمی‌‎کردند.
از سوی دیگر برسازی شخصیتی مهربان و صمیمی از خسرو شکیبایی در ذهن عموم جامعه (از راه فیلم‌های سینمایی و سریال‌هایی چون روزی روزگاری) و جلوه‌گیری لحن خاص او در ادای واژه‌ها و جمله‌ها نیز بر نمود این آلبوم افزود تا صدای پای آب از یک مجموعه‌ی شعرخوانی، با مخاطبانی محدود از میان اهل شعر، به سمت یک مجموعه‌ی عموم‌پسند متمایل شود.
تأثیر اجرا و کاراکتر صدای شکیبایی در کیفیت نهایی صدای پای آب چنان مشخص و محرز بود که در نگاهی نقادانه می‌توان برجستگی نوعی عاطفه‌زدگی و احساساتی‌گرایی رقیق را به جای بازتاب وَهم شاعرانه‌ی جهان شعری سهراب در این آلبوم ردگیری کرد. (برای درک بیشتر این مساله می‎توان اجرای شکیبایی را با شعرخوانی احمدرضا احمدی از اشعار سهراب در آلبوم ابیات تنهایی مقایسه کرد.)
از روایات موجود چنین برمی‌آید که صدای پای آب اولین مجموعه‌ی تولیدی موسسه دارینوش بوده که شکل‌گیری و ضبط آن به سال ۱۳۶۸ (همان سال انتشار ابیات تنهایی) می‌رسد، اما به دلیل برخی ممانعت‌های رسمی، انتشار آن تا سال ۱۳۷۴ به تأخیر افتاده بوده است.
با بررسی تولیدات دارینوش در زمینه‌ی شعرخوانی، می‌توان این موسسه را پس از کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و ابتکار، سومین موسسه پی‌گیر در این عرصه دانست. کارهای دارینوش پس از دوم خرداد ۱۳۷۶ و به صورت ترکیبی از ترانه‌خوانی ‌و شعرخوانی، گسترش بیشتر و با انتخاب چهره‌های محبوب و معروف برای شعر و ترانه‌خوانی محبوبیت فراگیرتری هم یافت. تا جایی که در یک نگاه متمرکز به بازار موسیقی آن سال‌ها، مجموعه‌ی تولیدات دارینوش را می‌توان در قالب گونه‌ای اختصاصی دسته‌بندی کرد.
گونه‌ای که از بررسی میزان تناسب موجود میان مؤلفه‌های ساختاری هر کدام از نمونه‌هایش (از انتخاب شاعر و شعرخوان و ترانه‌خوان تا کیفیت و لحن شعرخوانی و انتخاب قطعات موسیقی متن و حتی طراحی جلد) با پسندهای عامه‌ی آن دوران، می‌توان به شامه‌ی قوی ایده‌پردازان این موسسه گواهی داد. همچنان که آن سال‌ها کار این مجموعه به دکلمه‌های مریم‌حیدرزاده، پرویز پرستویی، حسین پناهی و علی پروین هم رسید.